Varsayımsal tanı yöntemiyle ürtikere varan yolculuk

“Bende var mı?”

“Ne zaman öğreneceğim?”

“Başka ne olabilirdi?”

“Daha kaç test yaptırmam gerekiyor?”

Kronik spontan ürtiker (KSÜ) tanısı konulduysa, kendinize bu sorulardan birkaçını sormuş olabilirsiniz. Bunun en hayalkırıklığı yaratan kısmı hemen yanıt almamanızdır.

Neden? Çünkü çoğu hastalığın tersine, sizde kronik ürtiker olup olmadığını kesin olarak gösterebilen tek bir test yoktur. Gerçekten varsayıma dayalı tanı konulması gerekmektedir. Neden?

Kronik ürtikerin doğası

Yanıt, kısmen hastalığın adında yer almaktadır. Ürtikeri araştırıyorsanız, kronik idiyopatik ürtikere de (KİÜ) atıfta bulunduğunu fark etmiş olabilirsiniz. Bu aynı hastalıktır, sadece iki farklı şekilde ifade edilmektedir. Aslında, idiyopatik spesifik olarak “spontan ya da bilinmeyen nedenli hastalık” demektir.¹

Ancak bekleyin, neden iki adı var? Bazı dermatologlar ve alerji uzmanları “KİÜ” teriminin eski, yanlış ve belirsiz olduğunu düşünüyor.² Bu uzmanlara göre, daha doğru olduğu için hepimizin “KSÜ” tanısını kullanmamız gerekiyor.

Tanıyı kesinlikle çok zorlayıcı hale getiren, kronik spontan ürtikeri çevreleyen tüm bu karışıklıktır. İster idiyopatik deyin, ister spontan. Her ikisinde de hastalığın nedeni bilinmemekte, sadece alevlenmelere yol açmaktadır. Ve nedeni bilinmeyen bir hastalığa tanı konulması en hafif deyimiyle zorlayıcı bir durumdur.

Tanı yolculuğu

Ürtikeri belirlemek için sihirli bir formül olmaması şaşırtıcı değildir. Yeni çalışmalarda, rutin laboratuvar taramaları ürtiker tanısına ya da altta yatan tetikleyicilerin belirlenmesine yardımcı olmadığını göstermiştir.³ Hastada kronik ürtiker olup olmadığını belirlemenin tek yolu, tüm diğer hastalıkların dışlanmasıdır.

Doktorunuzu ziyaret ettiğinizde kabartıların öyküsünü tartışmayı düşünün ve uygun hasta öyküsü verdiğinizden emin olun. Bu durum, tanıda yardımcı olabilir. Doktorlar ilk olarak çoğunlukla alerji açısından bakar. Bunun nedeni, ürtikerin sıklıkla alerji tablosuna benzer şekilde ortaya çıkmasıdır. Alerjinin başlıca nedeni, cildinizde yaşayan bir hücre tipi olan mast hücrelerinin aktivasyonudur. Mast hücreleri kimyasallarını salgıladığında, aynı ürtikerdeki gibi kaşıntılı kabartılara yol açar.⁴

Ancak kronik ürtiker hastaları alerji tedavisine yanıt vermediğinde, başka bir sorun olduğu açık hale gelir. Ve nedeni belirleyememek sıklıkla, hem hekimlerin hem hastaların altta yatan bazı hastalıkların rol oynamasından kaygılanmasına yol açar. Bu da daha uzun ve yaygın testler (fizik muayene, kan kimyası, alerji testleri ve diğer hastalıklar & maligniteler açısından taramalar), daha fazla hayal kırıklığı yaşayan kişi anlamına gelir!³

Tüm bunlar oldukça moral bozucu olmakla birlikte, ürtiker tanısına gelince tünelin ucunda ışık vardır. Gerçekte, doktorunuzun herhangi bir ek test istemeden önce göz önüne alması gereken 23 soru içeren tanı kılavuzlarının bulunması, hastaların hayal kırıklıklarında azalma anlamına gelmektedir!⁵

Ürtiker bir olasılık olarak belirlendiğinde bile, hala kolay bir çözüm değildir. Akut ve kronik ürtiker arasındaki ayrım zorlayıcı ve oldukça yapay olabilir. İşin aslı şu ki, hangi hastada ürtiker atağının sadece bir kez ortaya çıktığını ve sonra geçtiğini, hangi hastada kronik bir hastalığa yol açacağını söylemek zordur.⁶

“Boşa mı kürek çekiyorum?”

Tanı araştırmaları için aylarca sürecek testler ve boşuna umutlanmalar sırasında çok sayıda hastanın kendine sorduğu bir sorudur bu. Ancak işin aslı, sadece hastalığınıza uygun tanı konulduğunda onu yeterince yönetebilirsiniz.

Sürecin adil olmadığını düşünmeniz doğaldır çünkü büyük ölçüde öyledir. Spontan kabartılar uğraşmak için yeterince kötü değilmiş gibi, biraz daha ileri gidip inanılmaz şekilde zor tanı konulmasıyla birlikte, daha fazla hayal kırıklığı yaratmaktadır.

Ancak “bilgide güç vardır” sözünü hatırlayın. Tanı sürecinde yaptırdığınız testler vs. ile vücudunuzla ilgili pek çok şeyi öğrendiniz ve bu da hastalığınızın yönetimi konusunda sonraki süreçte sizi güçlendirecek bir şey olacak.

Ürtiker konusunda daha fazla tıbbi bilgi sahibi olmak ve süreçle ilgili doktorunuza danışmak için GA(2)LEN kılavuzundan yararlanabilirsiniz.